Sunday, June 29, 2008

Παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Στοκχόλμη

Ένα οκτάχρoνο αγόρι προκάλεσε δημόσια συζήτηση στη Σουηδία, γιατί δεν κάλεσε δυο συμμαθητές του στο πάρτι των γενεθλίων του.

Το σχολείο του παιδιού ανακοίνωσε ότι ο οκτάχρονος παραβίασε τα δικαιώματα των δύο παιδιών και κατήγγειλε το γεγονός στο σουηδικό Κοινοβούλιο.

Το σχολείο, που βρίσκεται στην πόλη Λουντ, υποστηρίζει ότι από τη στιγμή που διανεμήθηκαν οι προσκλήσεις εντός των σχολικών εγκαταστάσεων τότε δεν πρέπει να γίνονται διακρίσεις.

Ο πατέρας του οκτάχρονου αγοριού κατέθεσε έγγραφη απολογία μέσω του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της περιφέρειας. Στην απολογία αναφέρεται ότι τα δύο παιδιά δεν κλήθηκαν στο πάρτι από τον γιο του, γιατί το ένα δεν είχε καλέσει και εκείνο στο πάρτι του τον οκτάχρονο και με τον άλλο είχαν φιλονικήσει.

Το οκτάχρονο αγόρι μοίρασε τις προσκλήσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος αλλά μόλις ο δάσκαλος αντελήφθη ότι δύο από τους μαθητές δεν είχαν πάρει πρόσκληση τις κατάσχεσε στο σύνολό τους.

"Ο γιος μου στενοχωρήθηκε πάρα πολύ", δήλωσε ο πατέρας στην εφημερίδα Sydsvenskan. "Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κατάσχει την περιουσία κάποιου άλλου με τέτοιο τρόπο, είναι σαν να κατάσχεις την προσωπική αλληλογραφία κάποιου", πρόσθεσε ο πατέρας του οκτάχρονου.

Η απόφαση για το θέμα αναμένεται να ανακοινωθεί το Σεπτέμβριο με την έναρξη του νέου σχολικού έτους.

πηγή: in.gr


Ό,τι να 'ναι...

Σε μερικές χώρες έχουν λύσει όλα τα πρωτεύοντα προβλήματα της κοινωνίας τους και νιώθουν την ανάγκη να επινοούν καινούρια.

Μακάρι μια μέρα να ασχολείται η Βουλή μας με παιδικά πάρτυ.

Όχι, γιατί; Θα είχε πλάκα.

Σκεφτείτε τον Πολύδωρα να τσακώνεται με τον Κουλούρη γιατί ο Γιωργάκης δεν κάλεσε στο πάρτυ τον Κωστάκη (τυχαία η επιλογή των ονομάτων, οποιαδήποτε ομοιότης με πρόσωπα η γεγονότα... κλπ.)...

Friday, June 27, 2008

The Monty Hall problem - Ένα απρόσμενο παράδοξο πιθανοτήτων

Ο Monty Hall είναι Καναδός σόουμαν, που παρουσίαζε το περίφημο τηλεπαιχνίδι Let’s make a deal στο ABC από το 1963 μέχρι το 1977 και σε μερικές ακόμα μεμονωμένες σαιζόν μέχρι και το 1991. Το τηλεπαιχνίδι αυτό είναι από τα ιστορικότερα που έχουν περάσει από την τηλεόραση, και χαρακτηριστικό είναι ότι αρκετά στοιχεία του έχουν εμπνεύσει και επηρεάσει πολλά τηλεπαιχνίδια μέχρι και σήμερα.
Το όνομα του Monty Hall, όμως, είναι πλέον γνωστό κυρίως στους μελετητές της επιστήμης των πιθανοτήτων, αφού αντιστοιχεί σε ένα από τα μεγαλύτερα "veridical paradoxes" της επιστήμης αυτής.

Όλα ξεκίνησαν όταν το 1975 ο Steve Selvin έστειλε ένα γράμμα στο περιοδικό American Statistician, δημοσιεύοντας ένα πρόβλημα βασισμένο στο συγκεκριμένο τηλεπαιχνίδι, το οποίο αργότερα ονόμασε Monty Hall problem, αν και το πρόβλημα ήταν στην πραγματικότητα αντίστοιχο με το ήδη γνωστό τότε Three Prisoners problem του Martin Gardner και άλλα προβλήματα που είχαν διατυπωθεί ήδη ακόμα και από το 1889.
Το Monty Hall problem έχει ως εξής.

ΥΠΟΘΕΣΗ:
Υπάρχουν τρεις πόρτες. Η μία εξ αυτών κρύβει ένα αυτοκίνητο. Οι άλλες κρύβουν από μία κατσίκα. Ο παίκτης καλείται να διαλέξει μια πόρτα, σύμφωνα με το γνωστό πλέον παιχνίδι της κουρτίνας.
Ας πούμε πως ο παίκτης επιλέγει την 1η πόρτα. Ο παρουσιαστής, βέβαια, δε θα ανοίξει αμέσως αυτήν την πόρτα, αλλά θα καθυστερήσει λίγο, ανοίγοντας ας πούμε την 3η πόρτα, η οποία περιέχει μια κατσίκα, και αυξάνοντας την αγωνία των τηλεθεατών.

Εκείνη τη στιγμή, λοιπόν, ο παρουσιαστής δίνει στον παίκτη τη δυνατότητα να αλλάξει, αν θέλει, την επιλογή του ανάμεσα στις δύο πόρτες που έχουν απομείνει ή, βέβαια, αν θέλει, να τη διατηρήσει.

ΠΡΟΤΑΣΗ:
Εάν ο παίκτης αλλάξει την επιλογή του και ζητήσει την άλλη πόρτα, έχει 2 φορές περισσότερες πιθανότητες να βρει το αυτοκίνητο απ’ ότι αν εμμείνει στην αρχική του επιλογή. Ισχύει ή όχι;

Ακόμα και οι ίδιοι οι μαθηματικοί, ακόμα και νομπελίστες επιστήμονες, όπως λέγεται, δε βρίσκουν τη σωστή απάντηση. Οι στατιστικές δείχνουν ότι μόλις το 13% των ανθρώπων απαντάει σωστά στην παραπάνω ερώτηση.

Η πρώτη προσέγγιση λέει ότι εφόσον έχουν απομείνει δύο πόρτες, εκ των οποίων η μία έχει το αυτοκίνητο και η άλλη την κατσίκα, οι πιθανότητες να πετύχει κανείς το αυτοκίνητο είναι 50% σε οποιαδήποτε πόρτα, το πρόβλημα πλέον έχει μετατραπεί σε παιχνίδι τύπου κορώνα-γράμματα, οι πιθανότητες είναι οι ίδιες και ο παίκτης δεν έχει ιδιαίτερο λόγο να αλλάξει την αρχική του επιλογή.
Η απάντηση αυτή μάλιστα θεωρείται, με την πρώτη αυτήν προσέγγιση, εξόφθαλμη και προφανέστατη.
Είναι, όμως, η λανθασμένη, και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το Monty Hall problem αποκαλείται και Monty Hall paradox

Στην πραγματικότητα, αλλάζοντας την επιλογή του έχει διπλάσιες πιθανότητες να πετύχει το αυτοκίνητο.

Ο λόγος που οδηγούνται οι περισσότεροι στη λανθασμένη εντύπωση είναι ότι υποτιμούν τα δεδομένα. Η κατάσταση στην οποία βρεθήκαμε δεν είναι καθόλου ανεξάρτητη από το παρελθόν της, από τον τρόπο με τον οποίο προέκυψε.
Στην αρχή, όταν υπήρχαν τρεις κλειστές πόρτες, η πιθανότητα να επιλέξει ο παίκτης την πόρτα με το αυτοκίνητο ήταν 1/3 ή 33,3%, ενώ η πιθανότητα να επιλέξει πόρτα με κατσίκα ήταν 2/3 ή 66,6%. Αποκαλύπτοντας ο παρουσιαστής την κατσίκα πίσω από την πόρτα που άνοιξε, δεν άλλαξε αυτό το δεδομένο.
Οι περισσότεροι παραβλέπουν ένα στοιχείο που έχει διατυπωθεί ή εννοηθεί στην υπόθεση του προβλήματος, το γεγονός δηλαδή ότι ο παρουσιαστής πάντα α) γνωρίζει τι βρίσκεται πίσω από κάθε πόρτα και β) θα επιλέξει ποια πόρτα θα ανοίξει πρώτη, ούτως ώστε η αγωνία να παραταθεί και να συγκεντρωθεί στο επόμενο άνοιγμα.
Χωρίς αυτό το δεδομένο, πράγματι, το άνοιγμα της πρώτης πόρτας θα ήταν ένα τυχαίο πείραμα και το αποτέλεσμά του, η αποκάλυψη της κατσίκας, θα μας δημιουργούσε καινούρια δεδομένα, ανεξάρτητα από τα αρχικά, και τότε, πράγματι, οι πιθανότητες θα γίνονταν 50%-50%.
Το παραπάνω δεδομένο όμως, μας λέει ότι το πείραμα του ανοίγματος της πρώτης πόρτας, δεν είναι τυχαίο. Αντιθέτως, στην πραγματικότητα δεν είναι καν πείραμα. Ο παρουσιαστής οδηγείται από την επιλογή μας στην επιλογή της πρώτης κουρτίνας που θα ανοίξει, με το σκεπτικό, βέβαια, για λόγους τηλεθέασης, σε κάθε περίπτωση, η πρώτη πόρτα που θα ανοίξει να έχει κατσίκα.
Στους δύο παρακάτω συγκριτικούς πίνακες που έχει φτιάξει η wikipedia στο σχετικό με το πρόβλημα λήμμα της, φαίνεται καθαρά πώς διαμορφώνεται η επιλογή του παρουσιαστή για την πόρτα που θα ανοιχτεί πρώτη και άρα ο τρόπος με τον οποίο το δεδομένο που τονίστηκε παραπάνω επηρεάζει την εξέλιξη του παιχνιδιού:

Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, το παραπάνω δεδομένο και μάλιστα από την υπόθεση του προβλήματος, καταλαβαίνουμε ότι με το άνοιγμα της πρώτης πόρτας ο παρουσιαστής δεν αλλάζει καθόλου τις πιθανότητες, απλώς παρατείνει την αγωνία μεταθέτοντας κατά κάποιο τρόπο στη μία κλειστή πόρτα που έχει κατσίκα ολόκληρο το 66,6% που αντιστοιχούσε προηγουμένως συγκεντρωτικά στις δύο κλειστές πόρτες που είχαν κατσίκες.
Η αρχική επιλογή του παίκτη, λοιπόν, εξακολουθεί να έχει 33,3% πιθανότητα να κρύβει αυτοκίνητο και 66,6% πιθανότητα να κρύβει κατσίκα.
Τότε η άλλη πόρτα θα έχει, αντιστρόφως, 66,6% πιθανότητα να έχει αυτοκίνητο και 33,3% να έχει κατσίκα.
Αλλάζοντας πόρτα, λοιπόν, έχουμε πράγματι διπλάσιες πιθανότητες να βρούμε το αυτοκίνητο.
Το σχέδιο της wikipedia που ακολουθεί εξηγεί σε ένα βαθμό όλα τα παραπάνω.
Αυτό που προτείνει η μέθοδος αυτή, δηλαδή, ουσιαστικά, είναι να επιλέξουμε στην αρχή μια πόρτα τυχαία, γνωρίζοντας ότι το πιθανότερο (66,6%) είναι η επιλογή μας να μην αντιστοιχεί σε αυτοκίνητο, να περιμένουμε τον παρουσιαστή να βγάλει από το παιχνίδι μία πόρτα με κατσίκα, και τότε να εγκαταλείψουμε την αρχική επιλογή.
Τελικά καταλήγουμε στη σωστή πόρτα, αν η αρχική μας επιλογή ήταν εσφαλμένη, που είναι και το πιθανότερο, ενώ αν ήμασταν αρκετά τυχεροί στην αρχή ώστε να μαντέψουμε σωστά με την πρώτη την πόρτα με το αυτοκίνητο (33,3%), αλλάζοντάς την, στη συνέχεια, το χάνουμε…

Η μέθοδος αυτή έχει εμπνεύσει, μάλιστα, διάφορες σκηνές στον κινηματογράφο.

Δεν είναι, πάντως, η μόνη φορά που ένα ενδιαφέρον πρόβλημα πιθανοτήτων ή και στατιστικής προέκυψε μέσα από ένα τηλεπαιχνίδι.

UPDATE 01/05/2012: Βρήκα κάτι που μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον, όσοι νομίζουν ότι πραγματικά τους απασχολεί εξίσου μπορούν να διαβάσουν την έξυπνη αυτή μελέτη που ονομάζεται "The Monty Hall Problem is not a Probability Puzzle (It's a challenge in mathematical modelling)". 

Saturday, June 21, 2008

Θερινό ηλιοστάσιο

Η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου μόλις τέλειωσε.
Ο παππούς λέει πάντα πως αυτή είναι η πρώτη νότα απαισιοδοξίας κάθε καλοκαιριού.
Η μέρα που επισήμως ξεκινάει ένα καλοκαίρι είναι ταυτόχρονα η τελευταία μέρα που μεγαλώνει, από την επόμενη οι μέρες πάλι μικραίνουν, γίνεται η πρώτη στροφή προς το χειμώνα, που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του καλοκαιριού που ακόμα δεν έχει καλά-καλά αρχίσει.
Με μία πρόχειρη σκέψη, θα μπορούσε να ήταν μια πρώτη ασήμαντη αιτία μιας υφέρπουσας μελαγχολίας μέσα στο καλοκαίρι.
Μη μελαγχολείτε όμως. Σκεφτείτε ότι σε 6 μήνες οι μέρες θα αρχίσουν πάλι να μεγαλώνουν...

Thursday, June 12, 2008

Forgive, forget and eat more jam

Όσο λοιπόν εξελίσσεται ο κόσμος, τόσο φαίνεται να λείπει απ’ τους ανθρώπους ο χρόνος ή η όρεξη να προσπαθήσουν να αποφύγουν την υιοθέτηση αυτής της αμερικάνικης υπεραπλουστευτικής λογικής της δυαδικότητας, που τους χωρίζει σε winners και losers και τους καλεί να επιλέξουν πλευρά, με τον ίδιο τρόπο που κάπου αλλού τους χωρίζει σε good guys και bad guys και τους καλεί να επιλέξουν στρατόπεδο.
Και βέβαια επικρατεί αυτό, ακριβώς διότι αυτό που κυρίως χάνεται, είναι αυτός ο χρόνος που θα κατανάλωναν για να αναρωτηθούν αν η επιτυχία οδηγεί στην κατάκτηση της ευτυχίας ή αν η κατάκτηση της ευτυχίας είναι η επιτυχία και αν αυτοσκοπός είναι τελικά η επιτυχία ή η ευτυχία - αυτό που χάνεται, είναι η όρεξη για παραπάνω ζωή απ’ όσο αρκεί για να βγαίνει η μέρα.
Η αλήθεια είναι ότι απεχθάνομαι αυτής της μορφής τις μίζερες αοριστολογίες, αλλά αλήθεια επίσης είναι ότι ο καιρός περνάει και αρχίζω να πιστεύω σοβαρά ότι οι μόνοι που τον εκμεταλλεύονται σωστά είναι αυτοί που παίζουν με τους φελλούς στο Tennessee περιμένοντας να ωριμάσει το ουίσκυ.
Ίσως από κάποιο ραδιοφωνάκι να ακούγεται η φωνή του Kenny Rogers, ίσως και όχι, ποτέ δε μάθουμε, όμως αλήθεια, σίγουρα δε θα ακούγεται ο Φάμελλος να τραγουδάει πως η ευτυχία είναι αυτό που περιμένουμε να ‘ρθει.
Εξίσου σίγουρα, για πολλούς, εκτός Tennessee, η ζωή είναι απλώς αυτή η προσπάθεια να κερδίσουν την ευτυχία, για πολλούς άλλους είναι ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή η προσπάθεια να κερδίσουν τον Φάμελλο και να απαλλαχθούν από το ψυχοφθόρον της αέναης αναζήτησής της, αλλά πάντως για όλους είναι μια προσπάθεια. Για τους περισσότερους δε, είναι το άγχος και η έγνοια να βρίσκονται σε κάθε ελάχιστη περίσταση μέσα στους winners, είναι η έγνοια να βρίσκονται στη Βιλαρίμπα όταν οι losers στο Βιλαμπάχο ακόμα θα τρίβουνε.
Και το κείμενο αυτό δεν είναι (ή, πάντως, δεν είχε κανένα σκοπό να είναι) χιουμοριστικό, τι να κάνεις όμως που η αμερικάνικη κοσμοθεωρία το κερδίζει κι αυτό εκ των έσω, με την αμεσότητα και τη διεισδυτικότητα της διαφημιστικής εικόνας και τα απλουστευμένα της πρότυπα, που είναι ό,τι χαρακτηριστικότερο μπορείς να επικαλεστείς.
Οι λύσεις των προβλημάτων, όμως, ξεκινάνε συχνά από προσεγγίσεις και απλουστεύσεις και παραδοχές και μπορεί τελικά αυτό το αμερικάνικο μοντέλο σκέψης και άρα διαβίωσης που τόσο ειρωνεύτηκες παραπάνω για την απλουστευτικότητά του, να είναι το πιο αποδοτικό στη διεκδίκηση της ευτυχίας, κι ας είναι η αποδοτικότητα και η ευτυχία σχήμα οξύμωρο, όπως το "οσία πανουργήσασα" στην Αντιγόνη. Έτσι, βέβαια, καταλήγεις να διαβάζεις την ευτυχία σε όρους επιτυχίας, αλλά τελικά ίσως να μην είναι και τόσο λάθος αυτό, ίσως το λάθος να είναι, αντίθετα, η εμμονή σου να βρίσκεις λάθη και να τα ενοχοποιείς.
Στο κάτω-κάτω και στο Tennessee Αμερικανοί είναι αυτοί με τους φελλούς, μέσα σε διαφήμιση ζουν και είναι και υπεραπλουστευμένοι.
Δεν ξέρω αν κατάλαβες τι εννοώ.
Ούτε εγώ.

Simple man” – Lynyrd Skynyrd
Tennessee homesick blues” – Dolly Parton

Sunday, June 08, 2008

Η ομάδα ΒΑΝ

Με το ζόρι να είχε περάσει μία ώρα από το μεγάλο σεισμό που είχαμε σήμερα εδωπέρα, ο κ. Σταυρακάκης έκανε τις πρώτες σχετικές δηλώσεις και ο δημοσιογράφος δεν έχασε την ευκαιρία να του πεταχτεί από αριστερά: "Ο Τέρενς Κουίκ στον Αθήνα 9,84 αποκάλυψε ότι η ομάδα ΒΑΝ είχε προβλέψει το σεισμό!"

Επειδή εκτιμώ ότι τις επόμενες μέρες (όπως και κάθε φορά που "χτυπάει ο Εγκέλαδος", όπως λένε οι δημοσιογράφοι), θα μας ζαλίσουν τον έρωτα με αυτήν την ιστορία, θέλω να πω 2-3 πράγματα μόνο που εμένα μου φαίνονται αυτονόητα και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν είναι για όλους.

Η ομάδα ΒΑΝ δεν προβλέπει σεισμούς.

Η ομάδα ΒΑΝ προσπαθεί να εκτιμήσει την πιθανότητα να συμβεί κάποιος σεισμός κάποιας έντασης σε ένα γενικότερο γεωγραφικό χώρο και σε μια γενικότερη χρονική περίοδο.

Αυτό είναι πραγματικά πολύ γλυκό εκ μέρους τους, αλλά δυστυχώς είναι κάτι το αρκετά άχρηστο και πάντως δεν είναι πρόβλεψη.

Αν πρόβλεψη καιρού είναι να λέμε ότι το Σάββατο το βράδυ στο λεκανοπέδιο θα έχουμε ασθενείς βροχοπτώσεις, τότε και πρόβλεψη σεισμού είναι να μπορούμε να πούμε ότι την Κυριακή το μεσημέρι στην Αχαΐα θα έχουμε μεγάλο σεισμό.

Η "πρόβλεψη" ότι μπορεί μέσα στους επόμενους δυο-τρεις μήνες να γίνει ένας σεισμός στη Δυτική Ελλάδα δεν είναι μία πληροφορία αξιοποιήσιμη.

Και δεν καταλαβαίνω γιατί ασχολούμαστε με το αν είχαν "προβλέψει" το σεισμό ή όχι, και δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να βλέπουμε σοβαρούς ανθρώπους να τσακώνονται για το αν είχε σταλεί έγγραφο ή δεν είχε σταλεί έγγραφο ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο.

Ακόμα και αν όντως είχαν πέσει μέσα ότι θα γινόταν σεισμός κάποια στιγμή, ούτε θα μπορούσαμε να το αποτρέψουμε, ούτε θα μπορούσε να κοιμάται όλη η Δυτική Ελλάδα στις πλατείες για μήνες, ούτε να σταματήσει να πηγαίνει στο γραφείο, ούτε τίποτα σε γενικές γραμμές.

Η ομάδα ΒΑΝ κινείται σε επιστημονικό επίπεδο. Κάνει κάποιες μετρήσεις.

Γνωρίζοντας εμπειρικά ότι από μερικούς μήνες μέχρι και μερικές μέρες πριν από τους σεισμούς, εκπέμπονται συχνά κάποια ηλεκτρομαγνητικά κύματα περίεργων συχνοτήτων, η ομάδα ΒΑΝ έχει αποφασίσει εδώ και πολλά χρόνια να κάνει μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικού πεδίου σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα, καθώς αν συνδυαστούν οι μετρήσεις αυτές με τους σεισμούς που τελικά συμβαίνουν (ή δε συμβαίνουν), μπορεί με την πάροδο των χρόνων κάποια στιγμή να καταλήξουμε σε κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα και να μπορούμε να "διαβάζουμε" ίσως τη γλώσσα των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων*. Ή επίσης, μπορεί να καταλήξουν οι επιστήμονες ότι η εκπομπή των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων γίνεται κατά τρόπο τυχαίο και επομένως δεν υπάρχει κάποια λογική με την οποία μπορούμε να χρησιμοποιούμε τις ενδείξεις αυτές που λαμβάνουμε.

Το σίγουρο είναι πως είμαστε ακόμα πολύ μακριά από οποιοδήποτε τέτοιο συμπέρασμα.

Απ’ όσα καταλαβαίνω εγώ, χωρίς να έχω βέβαια πρόσβαση στην ομάδα και στο πείραμα που κάνουν, είμαστε μόνο στη φάση που πιάνουμε κάποια σήματα σε κάποιες περιοχές και όταν αυτά εντείνονται καταλαβαίνουμε πως υπάρχει μια διέγερση στην περιοχή, αλλά δεν ξέρουμε να πούμε τίποτα περισσότερο. Ούτε ξέρουμε να πούμε πότε θα γίνει ο σεισμός, ούτε πού ακριβώς, ούτε τι μέγεθος θα έχει, ούτε τι βάθος θα έχει, ούτε τι διάρκεια θα έχει. Ούτε αν θα είναι ένας ή δύο ή πέντε, ούτε ποιος θα είναι ο κύριος.

Καταλαβαίνω επίσης ότι συχνά "βλέπει" σεισμούς που τελικά ποτέ δε γίνονται, και σίγουρα πολύ περισσότεροι είναι και οι σεισμοί που δε "βλέπει" αλλά παρ’ όλα αυτά γίνονται.

Αυτά όλα δεν τα λέω ειρωνικά, η προσπάθεια που κάνουν οι άνθρωποι δεν είναι καθόλου κακή, από μόνη της.

Το κακό είναι ότι η ομάδα ΒΑΝ προσπαθεί να πλασάρει το προϊόν της σαν τρομερή εφεύρεση, αντί να το παρουσιάσει ως ένα πείραμα μετρήσεων, όπως στην πραγματικότητα είναι. Αυτό βέβαια ενοχλεί ιδιαιτέρως τους πολέμιούς της, οι οποίοι μπαίνουν στη διαδικασία να μας πείσουν λίγο-πολύ ότι η ομάδα είναι άχρηστη και ύστερα μπαίνουν στο παιχνίδι οι δημοσιογράφοι οι οποίοι μυρίζονται ιστορίες για αγρίους και η κατάσταση γίνεται μπουρδέλο.

Ας τους αφήσουμε τους ανθρώπους να κάνουν τη δουλειά τους και να δημιουργήσουν μια ενδιαφέρουσα επιστημονική παρακαταθήκη, ας μας αφήσουν κι αυτοί αντί να μας συγχύζουν κάθε φορά σπέρνοντας τον πανικό χωρίς λόγο με τη βοήθεια των δημοσιογράφων ή, ακόμα χειρότερα, ως μετά Χριστόν προφήτες, και θα είμαστε όλοι πολύ πιο χαρούμενοι πιστεύω.


* Υπάρχει και ένας μύθος (που δεν ξέρω αν αληθεύει ή όχι) ότι κάποτε στην Κίνα, με μια κάποια δόση τύχης όπως και να 'χει, κατάφεραν να ερμηνεύσουν σωστά την παράξενη συμπεριφορά των κατοικίδιων και να εκκενώσουν έγκαιρα μια πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων πριν από ένα μεγάλο σεισμό.

Wednesday, June 04, 2008

EURO 2004

Η πιο μεγάλη στιγμή στην αθλητική ιστορία της χώρας μας συνέπεσε με την πιο ξέγνοιαστη περίοδο της ζωής μας, που ήταν (όπως και για τους περισσότερους, υποθέτω) το καλοκαίρι που τελειώσαμε το σχολείο.
Έχω την αίσθηση, μάλιστα, πως το πρώτο παιχνίδι της Εθνικής και της διοργάνωσης γενικότερα ήταν λίγες μόλις ώρες μετά και το τελευταίο μάθημα που δώσαμε ποτέ στο σχολείο, κάτι που αποτελεί την πρώτη βολική σύμπτωση.
Είχαμε μαζευτεί για το πρώτο ματς, Ελλάδα-Πορτογαλία, στο υπόγειο ενός φίλου, με πίτσες και μπύρες κλασσικά, και ούτε που καταλάβαμε για πότε μπήκε εκείνο το σουτ του Καραγκούνη, αν και η φωνή του Βερνίκου μας είχε ενημερώσει τουλάχιστον 2 δευτερόλεπτα πριν να φτάσει η τηλεοπτική εικόνα… Και ούτε που πιστέψαμε, νομίζω, πως θα ήταν αρκετό για να πάρουμε εκείνο το παιχνίδι… Η ώρα πέρναγε και στο δεύτερο ημίχρονο ο Σεϊταρίδης μπαίνοντας στη μεγάλη περιοχή των Πορτογάλων κέρδισε πανέξυπνα το πέναλτυ από τον ανερχόμενο τότε Κριστιάνο Ρονάλντο, σφύριγμα του Κολίνα, άψογη εκτέλεση του Μπασινά και 0-2, χαρές και πανηγύρια… Θυμάμαι τις φωνές ενός φίλου μας που είχε σνομπάρει το ματς για να πάει παραλία, όταν μας πήρε τηλέφωνο και του είπαμε το σκορ… Ο Ρονάλντο μείωσε σε 1-2 λίγο μετά και το τηλέφωνο ξαναχτύπησε για να μου θυμίσει ο πατέρας μου ότι και το 1969 (;) είχαμε προηγηθεί 0-2 σε ένα προκριματικό για δε θυμάμαι τι παιχνίδι, και στα τελευταία λεπτά το σκορ είχε γίνει 2-2… Ευτυχώς η ανησυχία του αποδείχτηκε αβάσιμη, το παιχνίδι έληξε, η Ελλάδα είχε κάνει ένα σημαντικό βήμα για την πρόκριση στους 8 και είχαμε ψιλοκουφαθεί όλοι. Καρπετόπουλος και Πανούτσος εμφανίστηκαν το βράδυ με τυπωμένο μπλουζάκι "ΝΑΙ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΚΑΛΕΣΕ ΤΟ ΖΗΚΟ" ή κάτι τέτοιο και γελάσαμε όλοι και ο Όττο είχε αρχίσει ήδη να γίνεται βασιλιάς.
Δεύτερο παιχνίδι, με την Ισπανία, το είδα σπίτι μου, είχα μόλις γυρίσει από (πού αλλού;) παραλία, και προσπαθούσα να δω το ματς κάνοντας μπάνιο, απλώνοντας την ενυδατική κρέμα στο καμένο μου δέρμα ή μιλώντας στο τηλέφωνο και παλεύοντας να συνεννοηθώ τι θα κάναμε το βράδυ. Πραγματικά ούτε για μισό λεπτό δεν πίστεψα ότι θα φεύγαμε με το x από εκείνο το παιχνίδι, ακόμα και όταν είχε σκοράρει εκείνο το περίεργο γκολ ο Χαριστέας, το πρέσινγκ των Ισπανών ήταν τέτοιο που πραγματικά θα έλεγε κανείς με απόλυτη βεβαιότητα ότι το ματς ήταν χαμένο. Τελικά όμως το παιχνίδι έληξε έτσι, είχαμε 4 βαθμούς και ήμασταν με το ένα πόδι στους 8. Εκείνο το βράδυ ο Καρπετόπουλος έλεγε στην εκπομπή τους ότι θεωρούσε πως το επερχόμενο παιχνίδι με τη Ρωσία και η διαφαινόμενη πρόκριση στους 8 θα ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού, και πρότεινε να μαζευτούμε σε παρέες και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τις ιστορικές στιγμές στη μνήμη μας, για να μπορούμε μια μέρα να τις διηγούμαστε στα παιδιά και στα εγγόνια μας (και να τις αναρτούμε στο blog μας, προσθέτω εγώ!), όπως ας πούμε οι προηγούμενες γενιές είχαν το έπος του ’87 κλπ…. Πού να ήξερε ο άνθρωπος τι θα γινόταν τελικά…
Όχι πως δεν ήταν ιστορικό το παιχνίδι με τη Ρωσία. Μπορεί να ηττηθήκαμε, μπορεί να μας πήγε η ψυχή στην κούλουρη μέχρι να τελειώσει το παιχνίδι και να μας βολέψει και το αποτέλεσμα του έτερου παιχνιδιού του ομίλου, μπορεί να χάσαμε 10 κιλά από το πήγαινε-έλα από τη μία τηλεόραση στην άλλη στο σπίτι του φίλου μου που μόνο γενέθλια δεν έκανε τελικά εκείνο το βράδυ, μπορεί να χάσαμε και 10 χρόνια από εκείνη την παράλληλη συρτή σέντρα των Ρώσων εκεί κοντά στο 90’ που πέρασε ξυστά από εικοσιεφτά πόδια, αλλά με τα πολλά την πρόκριση την πήραμε…
Κάπου εκεί συναντάμε τη Γαλλία και μάλλον κανείς δεν πιστεύει ότι έχουμε πιθανότητες να κερδίσουμε. Η Ελλάδα όμως παίζει το καλύτερό της παιχνίδι στη διοργάνωση, παίζει στα ίσια την κάτοχο του τροπαίου, προειδοποιεί μία φορά με το μακρινό σουτ του Φύσσα (!) που παραλίγο να κρεμάσει τον Μπαρτέζ, καταλήγοντας στο δοκάρι, και τελικά πετυχαίνει ένα καταπληκτικό γκολ όταν ο Ζαγοράκης με βραζιλιάνικη τεχνική στέλνει το Λιζαραζού στις διαφημιστικές πινακίδες και βγάζει συστημένη σέντρα για το Χαριστέα, ο οποίος "σκίζει τους Γάλλους σα σαρδέλες", που λέει και ο Χελάκης. Παίρνουμε την τεράστια νίκη και ξεκινάμε με ένα φίλο μας και τον πατέρα του να φτάσουμε Ομόνοια, διαδρομή που πρέπει να κράτησε εκατόν πενήντα χρόνια περίπου. Η ΕΡΑ ΣΠΟΡ έβαζε ανά 2 λεπτά την ηχογραφημένη περιγραφή του γκολ και κάθε μα κάθε φορά πετιόμασταν πάνω και φωνάζαμε σαν τα χαζά. Φτάσαμε σε μια Ομόνοια στην οποία γινόταν ο απόλυτος χαμός, ο πατέρας μου ήταν δυο δρόμους πιο δίπλα και δεν καταφέραμε να βρεθούμε. Η πλατεία αντηχούσε από το άπαιχτο "K***E ΜΑΣ Τ’ Α******Α, ΖΙΝΕΝΤΙΝ ΖΙΝΤΑΝ!" και εκεί πρωτοακούστηκε και το περίφημο "ΣΗΚΩΣΕ ΤΟ, ΤΟ Γ******Ο, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΩ!", που στην αρχή το πήραμε για αστείο και μετά κάτσαμε και σκεφτήκαμε ότι εντάξει, αφού φτάσαμε ως εδώ, όλα είναι πιθανά, άλλωστε 2 παιχνίδια είναι ακόμα, και στο κάτω-κάτω… αποκλείσαμε τη Γαλλία, γιατί να κωλώσουμε σε κάποιους άλλους; …Βρε λες…;
Εντωμεταξύ η Τσεχία έπαιζε καταπληκτικό ποδόσφαιρο και αφού παρακολουθήσαμε με τον πατέρα από μία pub στη Σκύρο την 3άρα που έριξε στην Ολλανδία, ήμουν πλέον πολύ απαισιόδοξος. Είχα προβλέψει, πάντως, ότι υπήρχε μία περίπτωση να κερδίζαμε: αν γινόταν κάτι να έχαναν οι Τσέχοι τον Πάβελ Νέντβεντ… Έτσι κι έγινε! Ο Νέντβεντ τραυματίστηκε γρήγορα-γρήγορα και έγινε αλλαγή, η Τσεχία πίεσε αρκετά αλλά δεν κατάφερε να σκοράρει, η Ελλάδα στα τελευταία λεπτά του παιχνιδιού ανέβηκε και έπαιζε σχεδόν μονότερμα, και στο τελευταίο λεπτό της πρώτης 15λεπτης παράτασης, γίνεται η ιστορική φάση: "Βασίλης Τσάρτας… Μπροστά ο Δέλλας, μπροστά ο Φύσσας, μπροστά ο Καψής, μπροστά ο Στέλιος ο Γιαννακόπουλος με το Χαριστέα και τον Κώστα τον Κατσουράνη… Μες στην περιοχή, στην τελευταία φάση του πρώτου ημιχρόνου… Γκολ και φύγαμε για τελικό… Περνάει η μπάλααα… Γκοοοοοοοοοολ!!!" και θυμάμαι τους φίλους μου να γίνονται ένα κουβάρι στο πάτωμα του υπογείου σε κλάσματα δευτερολέπτου και εγώ να αγκαλιάζομαι με ένα φίλο μας στο αναπηρικό του καροτσάκι… Ο Νέντβεντ κλαίει, την ίδια ώρα που γύρω μας φωνάζει όλη η γειτονιά, όλη η περιοχή, όλη η Αθήνα, όλη η Ελλάδα… Σε λίγη ώρα ήμασταν ήδη στην Κηφισιά και χοροπηδάγαμε μαζί με αρκετούς παλαβούς ακόμα. Σταματάγαμε τα ταξί και τους λέγαμε "Είστε ελεύθερος; Πάμε Πορτογαλία!". Ανεβαίναμε σε κάμπριο άγνωστων ανθρώπων, πιάναμε κόσμο στο δρόμο και αγκαλιαζόμασταν, τραγουδάγαμε κάτι συνθήματα για Τσέχες και μπύρες, τα είχαμε χάσει πραγματικά…
Και κάπως έτσι φτάνουμε στον τελικό, όπου η Πορτογαλία ήταν ήδη υποψιασμένη και άλλωστε και γηπεδούχος, και έτσι για άλλη μια φορά ήμουν αρκετά απαισιόδοξος… Στην Κηφισιά είχε στηθεί γιγαντοοθόνη μες στη μέση του δρόμου και καθήσαμε εκεί, στην άσφαλτο. Φορούσα μια μπλούζα που είχε πάρει ο πατέρας μου από το δρόμο, με τη φάτσα του Επίτιμου και την ατάκα "Εύχομαι στην Εθνική Ομάδα της Πορτογαλίας καλή επιτυχία!"… Οι… ευχές έπιασαν τόπο βέβαια, όταν στο δεύτερο ημίχρονο, σε ένα ανύποπτο κόρνερ, όλος ο κόσμος, θαρρείς από ένστικτο, αφού δεν το είχε ξανακάνει αυτό νωρίτερα, σηκώνει τα χέρια περιμένοντας το γκολ για να φωνάξει το "ΟΛΕ", όπως και η κερκίδα της Ελλάδας στο Ντα Λουζ, όπως και όλες οι ελληνικές εξέδρες για κάποιο περίεργο λόγο, και, πράγματι, η σέντρα του Άγγελου Μπασινά βρίσκει τον Άγγελο Χαριστέα μόνο του και γκοοολ!!! Μέχρι να καταλάβουμε τι είχε γίνει, όλη η Κηφισιά είχε γίνει ένα τεράστιο μπουλούκι… Γυρίζω να δω τους δικούς μου, ήδη κυλιόντουσαν παραπέρα, και γυρνώντας αριστερά μου, βλέπω το διπλανό μου που και αυτός είχε μείνει ξέμπαρκος από την παρέα του, ένας καραφλός ήταν, καλή του ώρα του παιδιού όπου και να ‘ναι, κοιτιόμαστε για ένα δεύτερο, και μου λέει "ΓΚΟΟΟΛ", και του λέω "ΓΚΟΟΟΟΟΛ", και μου λέει "ΓΚΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΛ" και του λέω "ΓΚΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΛ" και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα πράγματα… Το παιχνίδι συνεχίζεται με πολλή αγωνία, τελικά ο διαιτητής σφυρίζει, όλη η Ελλάδα χορεύει, οι χιλιάδες Έλληνες του Ντα Λουζ αποθεώνουν τους διεθνείς, ο Ρονάλντο κλαίει κατά το έθιμο, ο Γκαγκάτσης επίσης κλαίει και ο Πορτογάλος σκηνοθέτης μας τον συστήνει ως τον πρωθυπουργό μας, ο Ζαγοράκης σηκώνει το τρόπαιο, "πάμε η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης, στον 7ο ουρανό όλοι αδέλφια", κλπ… και η χώρα παίρνει φωτιά…
Μια δεύτερη βολική σύμπτωση (διότι αλήθεια, δεν το είχαμε καν σκεφτεί) μας ήθελε να έχουμε κλείσει εισητήρια αναχώρησης για την Πάρο την αμέσως επόμενη μέρα στις 7 το πρωί από Πειραιά, και έτσι, μ’ αυτά και μ’ αυτά, εκείνο το βράδυ πήγε σερί με πανηγυρισμούς μέχρι το πρωί και έφτασα στην Πάρο με φωνή εντελώς μα εντελώς κλεισμένη…