Δεν είναι οι καρδιές όλες το ίδιο καμωμένες

Ήταν λοιπόν ένα βράδυ του 1930.

Ο Αττίκ, κατά κόσμον Κλέων Τριανταφύλλου, τραγουδούσε στην περίφημη “Μάντρα” του κάποια από τα καταπληκτικά τραγούδια του, όταν κάποια στιγμή κατέφθασε η δεύτερη γυναίκα του, με την οποία ήταν πλέον χωρισμένος, η Μαρίκα Φιλιππίδου, συνοδευόμενη από το δεύτερο άντρα της, το Σταμάτη Μερκούρη.

Ο Μερκούρης, μετέπειτα υπουργός, ήταν βέβαια ήδη ένας από τους μεγαλύτερους ζεν πρεμιέ της εποχής, ως ένας νέος πολιτικός από αριστοκρατική οικογένεια, γιος άλλωστε του περίφημου εν ενεργεία τότε δημάρχου της Αθήνας, Σπυρίδωνα Μερκούρη.

Την ίδια ώρα, μπορεί να φανταστεί κανείς, κάπου στο σπίτι του ζεύγους, να κοιμάται γλυκά ένα χαριτωμένο 10χρονο κοριτσάκι· η Μελίνα Μερκούρη…

Στη “Μάντρα” όμως, αντιλαμβανόμενο το κοινό του Αττίκ την είσοδο της πρώην γυναίκας του, άρχισε να τον πειράζει και πολλοί του ζητούσαν να τραγουδήσει το “Είδα μάτια”, ένα από το πιο όμορφα τραγούδια του, που το είχε γράψει για κείνη.

Ο Αττίκ σηκώθηκε πικραμένος και έφυγε για τα καμαρίνια, αλλά δεν άργησε να γυρίσει, αφού μέσα στα επόμενα 10 λεπτά είχε συνθέσει ένα από τα αριστουργήματά του:

Ζητάτε να σας πω

τον πρώτο μου σκοπό,

τα περασμένα μου γινάτια,

ζητάτε “Είδα μάτια”,

με σκίζετε κομμάτια…

Σε μια παλιά πληγή

που ακόμα αιμορραγεί

μη μου γυρνάτε το μαχαίρι,

αφού ο καθένας ξέρει

τι πόνο θα μου φέρει…

Είναι πολύ σκληρό

να σου ζητούν να τραγουδήσεις

έναν παλιό σκοπό

που προσπαθείς να λησμονήσεις…

Στο γλέντι σας αυτό,

δε θα' τανε σωστό,

αντί για άλλο πιοτό,

να πιω εγώ φαρμάκι,

μ' ένα τέτοιο τραγουδάκι…

Γελάτε ειρωνικά

και λέτε μυστικά,

ίσως με κάποια καταφρόνια…

Μια και περάσαν χρόνια,

εσύ τι κλαις αιώνια…;

Γιατί βαρυγκωμείς,

δεν είδαμε και μεις

μιαν ομορφιά μέσα στη ζήση,

δεν πήραμε απ' τη φύση

καρδιά για ν' αγαπήσει…;

Αχ, δεν ειν' οι καρδιές

όλες το ίδιο καμωμένες,

ούτε κι οι ομορφιές

στον κόσμο δίκαια μοιρασμένες…

Και μες στη συντροφιά,

σε κάθε ρουφηξιά,

ξεχνώ μιαν ομορφιά

που γέμιζε μεράκι

το παλιό μου τραγουδάκι…

Αρκετά χρόνια μετά, όταν η τρίτη του γυναίκα, μια Ρωσίδα χορεύτρια, αρρώστησε από τύφο, της έγραψε το πασίγνωστο πλέον “Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες”, μόνο που αρχικά δεν κατάφερνε να το ολοκληρώσει. Δεν κατάφερνε να βρει στο ρεφρέν ένα δισύλλαβο παροξύτονο λουλούδι, να δέσει με τα γιούλια και να συμπληρωθεί ο στίχος. Έτσι, το τραγουδούσε και το ξανατραγουδούσε για καιρό μόνος του, ψάχνοντας τη μικρή λεξούλα.

Το καλοκαίρι εκείνο, σε μια περιοδεία του στη Μυτιλήνη, εκμυστηρεύτηκε στο κοινό του το πρόβλημα που τον παίδευε, και κάποιος από μηχανής θεός πετάχτηκε και φώναξε τις βιόλες, οι οποίες τελικά έκαναν μια γλυκειά ομοιοκαταληξία με τις “ελπίδες μου όλες”…

Η Σούρα, η Ρωσίδα γυναίκα του, ήταν η αφορμή και για “Της μιας δραχμής τα γιασεμιά”, άλλο ένα τραγούδι του Αττίκ, όταν εκείνος έμαθε για την απιστία της με κάποιον ονόματι Θόδωρο Άγγλο.

Ένα καλοκαιριάτικο μεσημέρι του 1944, καθώς χάζευε σε κάποιο πεζοδρόμιο της Αθήνας, ο Αττίκ σκόνταψε και έπεσε πάνω σε ένα Γερμανό στρατιώτη. Εκείνος, άρχισε να χτυπάει αλύπητα το μικρό και ταλαιπωρημένο σώμα του καλλιτέχνη.

Και αν το σώμα του άντεξε τα χτυπήματα, η ευαίσθητη ψυχή του δεν τα κατάφερε. Ο Αττίκ έπαιρνε κάθε βράδυ μια μικρή δόση ενός ηρεμιστικού. Εκείνο το βράδυ, της 29ης Αυγούστου του 1944, πήρε μια δόση μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα να μην ξυπνήσει ποτέ…

* Ακούστε το “Ζητάτε να σας πω”, ηχογραφημένο αρκετά αργότερα από την καλύτερη ερμηνεύτρια του Αττίκ, τη Δανάη Στρατηγοπούλου, και τα “Είδα μάτια”, "Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες", "Της μιας δραχμής τα γιασεμιά" τραγουδισμένα το 1966 από την ίδια, με το Μίμη Πλέσσα στο πιάνο.

(Την ιδέα για το post αυτό μου την έδωσε η allitnil, πριν πολύ πολύ καιρό, μετά από ένα post μου για την προέλευση ενός άλλου όμορφου τραγουδιού...)