Tuesday, June 20, 2006

Περί εκπαιδευτικού συστήματος (2)

Ως ολοκλήρωση του προηγούμενου post, θα περιγράψω εν συντομία πώς σκέφτομαι εγώ το ιδανικό πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού συστήματος για την Ελλάδα.
Όπως και στο προηγούμενο post, έτσι και σ’ αυτό, δε θα μπω στη διαδικασία να σχολιάσω ότι τα κτήρια πρέπει να είναι όμορφα, οι αυλές και οι χώροι φροντισμένοι, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές ευχάριστοι, με προθυμία και μεταδοτικότητα, τα βιβλία δουλεμένα και προσεγμένα, κλπ.. Αυτονόητο είναι πως το σχολικό περιβάλλον οφείλει να είναι όσο το δυνατόν πιο ανθρώπινο, από κάθε άποψη.
Για το πνεύμα του συστήματος ήδη πάνω-κάτω μίλησα στο προηγούμενο post. Το σχολείο πρέπει να παρέχει μόρφωση (με τη στενή έννοια) και παιδεία (με την ευρεία έννοια). Αυτός πρέπει να είναι σκοπός του. Γενικός, αλλά με προσανατολισμό. Και όχι ειδικός, αλλά χαμένος στο διάστημα.
Τα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο για να μάθουν όμορφα, χρήσιμα και ενδιαφέροντα πράγματα. Δόξα τω Θεώ, ο μάταιος τούτος κόσμος βρίθει τέτοιων πραγμάτων.
Το κάθε μάθημα να πατάει πάνω στο προηγούμενο, η κάθε τάξη πάνω στην προηγούμενη, η κάθε βαθμίδα πάνω στην προηγούμενη. Και σιγά-σιγά να φτάνεις προς τα (κρίσιμα, για την επαγγελματική σου ζωή) τελευταία χρόνια της εφηβείας, έχοντας αποκτήσει πολύ σημαντικά εφόδια.
Από ‘κει και πέρα, υπάρχουν πάρα πολλοί δρόμοι. Και αυτό είναι καλό.
Έτσι κι αλλιώς, δεν μπορούν να βγουν όλοι δικηγόροι και γιατροί. Αλλοίμονο. Αλλοίμονο και για τους ίδιους, αλλοίμονο και για την αγορά. Πώς θα λειτουργήσει; Πρέπει να σεβαστούμε κάποιες αναλογίες.
Αυτό, όμως, πρέπει αφενός να το συνειδητοποιήσει ο κόσμος και αφετέρου να το λάβει υπόψη της η πολιτεία.
Χρειάζεται, δηλαδή, αλλαγή με δύο βασικούς άξονες.
Πρώτον, παροχή πολύ καλύτερης ενημέρωσης στον κόσμο. Ενίσχυση, δηλαδή, του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού από αρκετά νωρίς. Όσο περισσότερες πληροφορίες παρέχονται, τόσο περισσότερο θα ανοίγουν μάτια και μυαλά.
Και δεύτερον, μία προσπάθεια προσαρμογής του εκπαιδευτικού συστήματος στις συνθήκες της αγοράς. Και αναφέρομαι κυρίως στις διάφορες εξειδικεύσεις που προσφέρονται, στον αριθμό των εισακτέων κάθε σχολής και στην εκπαίδευση που παρέχεται μέσα στη σχολή. Να ανασχεδιαστούν όλα αυτά, στη βάση των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Η επόμενη σημαντικότατη αλλαγή που θα πρότεινα είναι πολύ πιο συγκεκριμένη. Αφορά τη σχέση λυκείων και πανεπιστημίων.
Αποδέσμευση των απολυτήριων εξετάσεων από τις εισαγωγικές. Γενικώς αποδέσμευση του σχολείου από τα πανεπιστήμια.
Το σχολείο να κάνει τη δική του δουλειά. Να προσφέρει γενική παιδεία σε όλους και να δίνει γερές βάσεις. Μετά τα 9 πρώτα αναγκαστικά χρόνια (κατά τα οποία η εκπαίδευση είναι η ίδια για όλους), είναι χρήσιμη η παράλληλη λειτουργία τεχνικών, επαγγελματικών και ενιαίων λυκείων. Όπως είναι χρήσιμος, ίσως, και ο χωρισμός σε κάποιες κατευθύνσεις μέσα στο λύκειο. Γιατί, όσο κι αν είναι νωρίς, οι περισσότεροι έχουν μία ιδέα για το αν τους ενδιαφέρουν επιστήμες κοινωνικές, ανθρωπιστικές, θετικές, τεχνολογικές, οικονομικές, υγείας ή βιολογίας. Οι κατευθύνσεις αυτές, όμως, να προσφέρουν και πάλι γενικές γνώσεις πάνω στο πεδίο τους. Να μη λειτουργούν προπαρασκευαστικά για το πανεπιστήμιο. Να έχει ο οποιοσδήποτε πρόσβαση σε οποιαδήποτε σχολή θέλει, είτε τελειώνοντας το σχολείο είτε αργότερα, μέσω εισαγωγικών εξετάσεων που να είναι ανεξάρτητες και να διεξάγονται από τα πανεπιστήμια ή τις σχολές, πάνω σε συγκεκριμένη ύλη και με θέματα δύσκολα. Να μη συζητάμε αν ήταν «βατά» ή «για καλά διαβασμένους». Να είναι για τους άξιους. Οι θέσεις να είναι λίγες, τόσες όσες μπορεί να απορροφήσει η αγορά. Ας έχουν και οι σχολές έναν χρόνο προπαρασκευαστικό. Δεν είναι πρόβλημα αυτό. Δε βιαζόμαστε. Οι σχολές να είναι πολλές και διάφορες, για να καλύπτουν όλο το φάσμα της αγοράς, το οποίο είναι ευρύτατο.
Αλλά μην μπαίνουν όλοι κάπου. Ας κάνουν κάτι άλλο. Δε χωράνε όλοι παντού. Δε γίνεται.
Και φυσικά κάπου εδώ υπεισέρχεται και πάλι ο παράγοντας του πολιτικού κόστους και πάμε πάλι απ’ την αρχή...
Δεν πειράζει. Ουτοπικά μιλάω έτσι κι αλλιώς.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, τα πάντα ως εδώ, σε 2 φράσεις, πιστεύω πως επιβάλλεται: 1) η ενίσχυση της γενικής παιδείας στα σχολεία και 2) ο ανασχεδιασμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (σε επίπεδο διαχωρισμών, πρόσβασης αλλά και εσωτερικής λειτουργίας) ούτως ώστε να έχει καλύτερη σχέση με την αγορά.
Τέλος, πριν κλείσω αυτό το post, να σχολιάσω και το φλέγον ζήτημα του επίμαχου νομοσχεδίου, η δημοσίευση του πλαισίου του οποίου επίκειται...
Νομίζω πως η ανώτατη εκπαίδευση καλά θα κάνει, προς το παρόν τουλάχιστον, να παραμείνει δημόσια και δωρεάν. Όπως, επίσης, θεωρώ έγκλημα την κατάργηση των δωρεάν πανεπιστημιακών συγγραμμάτων.
Η κατάργηση των εσωτερικών μετεγγραφών καθόλου δε με απασχολεί, αν μπορεί να εγγυηθεί η πολιτεία ότι θα υπάρχουν επαρκείς θέσεις στις εστίες για όλους όσους έχουν τέτοια ανάγκη, υπό συνθήκες ανθρώπινες.
Τα αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση των αιώνιων φοιτητών είναι σε πολύ καλό δρόμο.
Αλλά είναι όντως πολύ αυστηρά.
Όλα αυτά, πάντως, είναι, έστω, μια αρχή για διάλογο.
Προς το παρόν, βέβαια, μόνο καταλήψεις και ξύλο βλέπουμε.
Ε ναι... Στην Ελλάδα είμαστε... Τι σόι διάλογο θα κάναμε...;
ΥΓ: Άκουγα τις προάλλες στο ραδιόφωνο για αλλαγές σε καμιά τριανταριά βιβλία στο δημοτικό και σε αλλαγές στην ύλη όλων των μαθημάτων, χωρίς, όμως, λέει, κανένα απολύτως σχέδιο προσαρμογής... Τσακ-μπαμ, δηλαδή, από του χρόνου, πάρε να ‘χεις. Και για το κομφούζιο στο οποίο θα βρεθούν ξαφνικά κάποια παιδάκια, πέρα βρέχει... Ώρες-ώρες έχω την εντύπωση πως ειδικά στο συγκεκριμένο υπουργείο οι σύμβουλοι προσλαμβάνονται με οντισιόν βλακείας...

6 Comments:

Blogger Ecumene said...

Σημερα μιλησε η Γιαννακου...

θα μιλησουν στα καναλια και
οι φοιτητες...


ολοι το καλο της παιδειας θελουν...

Wednesday, June 21, 2006 2:22:00 pm  
Blogger Alexandra said...

Καλέ μου Jason,

Ειλικρινά εύχομαι να γίνει επιτέλους κάτι κάποτε... (πάντα εύχομαι βέβαια!)

Wednesday, June 21, 2006 4:33:00 pm  
Blogger Marina said...

Συμφωνώ σε όλα. Ξέρεις βέβαια ότι για να γίνουν όλα αυτά πέρα από μία Κυβέρνηση με τσαγανό, χρειάζονται λεφτά. Λεφτά που η μεταρρύθμιση θα ρίξει στα βασικά (κτίρια, δασκάλους, βιβλία κλπ) όσο και στα υπόλοιπα.
Επίσης χρειάζεται επιμόρφωση γονέων. Ολοι νομίζουν ότι αν το παιδί τους δεν έχει πανεπιστημιακό πτυχίο, τέλος, είναι τεμπέλικο, βόδι, δεν θα πετύχει στη ζωή του.. Αυτά τα μυαλά να δώ πώς θα αλλάξουν..

Wednesday, June 21, 2006 7:49:00 pm  
Blogger Markos said...

Βρήκα πολύ ενδιαφέροντα όσα γράφεις και για να είμαι ειλικρινής σκέφτηκα να καταθέσω μερικές σκέψεις μου.
Τελικά μου βγήκαν πολλές σελίδες και έτσι αποφάσισα να τις τοποθετήσω στο δικό μου blog μια και εδώ θα έπιαναν τεράστιο χώρο.
Ξέρω ότι είναι αντιδεοντολογικό αλλά μου μοιάζει πιο πρακτικό.
Με την κατανόησή σου,
Καλή σου ημέρα.

Friday, June 23, 2006 10:31:00 am  
Blogger Hurricane Lily said...

θέλω να πώ πολλά... Καταρχήν για μένα το ιδανικό σχολείο θα ήταν το Summerhill. Αλλά πέραν αυτού, με τις καταλήψεις και η φασαρία που γίνεται αυτές τις μέρες, σκέφτομαι ότι αρκεί να φτιαχτούν ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ. Μεγάλες, ολοκληρωμένες (όχι όπως είναι τώρα, κάτι ψευτοβιβλιοθήκες με δυό τρια βιβλία και χιλιάδες ελλείψεις). Βιβλιοθήκες καλές, ενημερωμένες, με πλήθος βιβλίων, με σωστή ταξινόμηση, με πρόσβαση στο ίντερνετ, με καλές εγκαταστάσεις... Για μαθητές και φοιτητές. Να υπάρχει η γνώση και να μπορούμε να τη βρούμε. Και ο καθένας, είτε στο σχολείο, είτε στο Πανεπιστήμιο, είτε ως εργαζόμενος, να μελετάει αυτό που θέλει, να βρίσκει μόνος του το δρόμο του, να βρίσκει και τον αντίλογο (αντί να παπαγαλίζει ένα μοναδικό βιβλίο).

Tuesday, June 27, 2006 11:42:00 am  
Blogger Uncle Aris said...

Το να πάρεις οποιοδήποτε μέτρο ενάντια στους αιώνιους χωρίς να αλλάξεις την αιτία δημιουργείας τους, είναι άκυρο και άτοπο. Το μόνο που κάνεις είναι να δείχνεις οτι και καλά έχεις ισχυρή πολιτική βούληση βάζοντάς τα με μια μειοψηφία φοιτητών που ούτε επιβαρύνει κανέναν, ούτε κι έχει την δυνατότητα να υπερασπιστεί τον ευατό της, λόγο ακριβώς του οτι είναι μειοψηφεία. Οπότε διαφωνώ με το 'τα μέτρα ενάντια στους αιώνιους φοιτητές είναι σε πολύ καλό δρόμο' Γιατί στην πραγματικότητα δεν χρωστάνε τίποτε αυτοί που μπήκανε σε λάθος σχολή λόγω κακής ενημέρωσης και επίσης αρνούνται να ζευτούνε το κάρο στο οποίο δεθήκανε (βλέπε σχολή) χωρίς να ψάξουνε τι πραγματικά τους αρέσει. Θα τολμούσα να πώ οτι τελικά οτι κάποιοι απο τους αιώνιους βγαίνουνε σαφώς πιο ολοκληρωμένοι επιστήμονες, επαγγελματίες ή ότι άλλο θες απο τα παιδάκια που απλώς μπαίνουνε σε μια σχολή, μαθαίνουνε τα μαθήματά τους και μετά απο 4 χρόνια ορκίζονται χωρίς να έχουνε πάρει μυρωδιά από το αντικείμενο της σχολής τους και αναζητώντας μια θεσούλα στο δημόσιο. Σόρρυ για το σεντόνι, αλλά όντας αιώνιος συνηδητά και με πολύ συγκεκριμένους λόγους δεν μπορώ να ακούω οτι τα μέτρα για τους αιώνιους είναι καλά όταν όλο το σύστημα βρωμάει από το γυμνάσιο κιόλας. Αλλάξτε την βάση και θα εξαφανιστούν απο μόνοι τους οι αιώνιοι να είστε σίγουροι, χωρίς να χρειαστεί να παρθέι κανένα απολύτως μέτρο. Τζάμπα φαιά ουσία σπαταλάμε τώρα για τους αιώνιους.

Sunday, July 02, 2006 6:52:00 pm  

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home